Hulanda ku su ‘spin-doctors’



E palabra Ingles ‘spin’ ta wòrdu usá hopi e dianan aki. Básikamente e ta nifiká un tipo di mentira suave, es desir algu ku no ta kompletamente bèrdat, pero no kompletamente mentira tampoko. Por ehèmpel. Si Jopie Abraham ta bisa ku el a gana último elekshon, e tin un tiki rason, pasobra en bèrdat en bes di 3 asiento, e tin 4 awor. Esei ta ‘spin’, pasobra e realidat berdadero ta ku el a pèrdè elekshon. Pero si e ta bisa ku el a gana, e ta zona mas positivo. Ta p’esei e ta usa un tiki ‘spin’ pa suavisá e realidat i pa konsolá su fanátikonan.

Tony Blair (i su atyudantenan) tabata kampion den e arte di ‘spin’ aki. Bo no por bisa ku nan ta gaña, pasobra tin bèrdat den lokual é i su ‘spin-doctors’ ta bisa. Pero e no ta e bèrdat kompleto. Esei ta e problema ku ‘spin’. Un ‘spin-doctor’ ta un persona ku ta speshalisá den ‘spin-mentu’. Un kolaboradó di ARCO sa yama nan
‘draai-dokters’ na Hulandes.

Bishita na Boneiru di Ank Bijleveld 20 di yüni 2007
For di nos introdukshon akiriba ya kaba tur hende a komprondé ku e diferente partisipantenan na e último reunion ku staatssecretaris Ank Bijleveld a drai un tiki ‘spin’ pa konsolá ‘het thuisfront’ i pa no pèrdè kara. Kiko a pasa? Den un karta dirigí na Sra. Bijleveld Boneiru a bisa bon kla ku ta inakseptabel pa wòrdu mará na e nivel di Kòrsou. Mirando ku Boneiru, Saba i Statia (huntu nan ta wòrdu yamá ‘BES’) ta bira parti di Hulanda, nan tin derecho riba un nivel igual ku Hulanda. Ta imposibel pa logra esei den un periodo kòrtiku, pero na final ayanan nos tin ku yega.

Sin embargo, tin sierto amtenar na Hulanda ta kontra esei. Públiko Hulandes mes (hopi di nan) tambe ta kontra esei. Asta Raad van State a konsehá kontra esei. Ta p’esei e reunion ku Sra. Bijleveld tabata krusial.

Ken a sali ganadó?
No ta korekto pa bisa ku tin hende a sali ganadó. Niun hende no a gana i niun hende no a pèrdè. A yega na un kompromiso, un solushon di mei mei. Hulanda a akseptá ku BES no por wòrdu mará na e nivel di Kòrsou despues ku e statùs nobo a drenta na vigor. Esei ta un goal pa Boneiru. Pero Hulanda no a atmití ainda ku Bonaire (esta BES) tin derecho riba un nivel Hulandes. Esei ta un goal pa Hulanda. Despues a sali den notisia ku BES lo no haña mesun ‘voorzieningenniveau’ ku Hulanda. Esei ta bèrdat, pero no e bèrdat kompleto.

Kiko ta igualdat?
Ora ta papia di ‘igualdat’, mayoria biaha nos no ta realisá ku igualdat kompleto no ta eksistí. Hende hòmber i hende muhé por tin derecho igual, pero nan no ta igual. Un mucha mentalmente retardá no tin ‘derecho igual’ riba un edukashon universitario ku un mucha ku por siña bon. Un hende riku, kon ku bai bin, tin mas derecho ku un hende pober. Igualdat kompleto no ta eksistí.

Ta p’esei e ‘prinsipio di igualdat’ di art. 1 di Grondwet Hulandes ta bisa ku ‘kasonan igual mester wòrdu tratá igual, i kasonan desigual mester wòrdu tratá konforme e grado di nan diferensia’.

Awor, Boneiru su situashon en bèrdat ta diferente for di esun di Hulanda. Pues di mes Boneiru no por haña tur kos igual ku Hulanda. Den e sentido aki Sra. Bijleveld tin rason. Pero e rason aki ta un konsekuensia lógiko di e prinsipio di igualdat mes. Pues Sra. Bijleveld simplemente a ripití lokual lei mes ta bisa. I Boneiru no a pidi igualdat den tur sentido tampoko. Boneiru a pidi solamente pa Hulanda rekonosé ku art. 1 di Grondwet Hulandes lo ta na vigor pa BES, ora e statùs nobo ta drenta na vigor. Anto esei Hulanda te ainda no kier a rekonosé eksplísitamente.

Kon e ta bai bira anto?
Te ainda no tin klaridat. A yega na akuerdo ku un komishon lo wòrdu instalá pa studia e ‘voorzieningenniveau’ den e diferente ramonan di gobièrnu i proponé un nivel pa kada un di nan. Ta p’esei Ramonsito Booi a bisa ku tur kos ta habrí ainda i ta dependé di e siguiente negosashonnan.

Por ta ku Ramonsito lo haña rason i nos ta spera tambe. Pero e dokumento ku a wòrdu fi rmá dia 20 di yüni no ta 100% kla. Tin motibu pa teme ku Hulanda ta komprondé su kontenido otro for di lokual Boneiru ta komprondé. Anto e ora ei e diskushon ta kuminsá di nobo.

Nos tin ku papia stret ku otro
Nos tin problema serio ku e hecho ku Hulanda no ta dispuesto pa simplemente akseptá loke lei ta preskribí. Kiko ta e problema? Por ta ku gobièrnu Hulandes tin miedu di públiko Hulandes? Esei ta e motibu?

Nos no sa kiko e problema berdadero di Hulanda ta. Un kos ta sigur. Un parti di Hulanda no por haña un trato fuera di art. 1 di Grondwet Hulandes. Si Boneiru (òf BES) ta para fi rme, na final Hulanda lo mester ‘give in’ riba e punto aki. Ta duel nos sí ku e mester bai asina difísil. Probablemente e deskonfi ansa ku semper tabat’ei entre Hulanda i Antia t’e kousa ku kosnan ta bai asina struf. Ambos partido mester sali for di e ‘paradigma’ bieu aki. Ku deskonfi ansa nos no por bai dilanti.