MIEDU, MENOSDPRESIO I SPERANSA



Kòrsou: miniatura di mundu
Mayoria di biaha mi por komprondé mundu ora mi komprondé Kòrsou. Esaki ta konta, visevèrsa tambe: hopi biaha mi ta komprondé Kòrsou ora mi komprondé algu den mundu, lesando un buki òf hasiendo un biahe den eksterior.

E buki “Geopolítika di Emoshonnan” di Dominique Morsei finalmente a laga mi komprondé kiko ta pasando na Kòrsou aworakí pa loke ta “Slotverklaring” i e Referendum.

Mundu, pues Kòrsou tambe, na promé lugá, ta emoshon ta gobern’é. Sintí ta kuminsá traha, ora emoshonnan a kaba di ekspresá nan mes. I realmente ta ser usá pa trese balanse entre di ménos i di mas ekspreshon di emoshonalidat. Esaki pasobra tur dos, separadamente ta hiba e persona, e komunidat na destrukshon di su mes.

Tres grupo
Na e momentu aki por parti Kòrsou emoshonalmente den tres sorto di hende: Esnan ku tin miedu, esnan menospresiá i esnan yen di speransa. Naturalmente no tin deliniashon skèrpi entre e gruponan i kada un di nos tin algu ku serka un otro ta pone su kana yena.

Esnan ku tin miedu


Cooper, lider di e miedosonan

Na promé lugá ta e polítiko, sigur esnan ku ta pretendé mas ku loke nan ta den realidat. Speshalmente esnan ku a yega ku krenwa, e inkompetente, e oportunista. Nan tin miedu ku nan no por ta bas mas ora kuminsá ehersé kòntròl mutuo i estrikto huntu ku Hulanda. Nan ta sinti ku nan lo pèrdè sierto statùs i lo no por bira mes riku ku esnan ku a bai nan dilanti.

Cooper ta nan lider. Pa e mesun motibu esnan korupto i inkompetente den e grupo di desaroyadó di proyekto, empresario, kontratista, amtenar, sindikalista, abogadonan, huntu ku kriminalnan i trafikantenan di droga, ta forma
parti di e grupo ku tin miedu.

Ta nan ta nos chulonan, loverboy, abusadornan, esnan ku un wowo só,
di e Kòrsou ku ta siegu.

Nan no ta esnan sin skol, ni esnan pober pero nèt esnan ku tin skol, esnan ku tin e mihó den nos sosiedat. Nan tin miedu di kualke kambio pasobra den e korupshon di nos outonomia nan a logra di forma un bon bibá, propagando un nashonalismo sin profundidat, formando nan nèshi ku un nètwèrk di famia i konosínan.

Nan ta piska bon den awa trubel. Nan ta vota NÒ. Si nan logra haña mayoria den e referendum aki, Kòrsou lo bira un diktadura kaminda Kapitalismo Salbahe lo ta e norma.

Esnan menospresiá


Teniendo e pobernan pober,
i e bobonan bobo.
Helmin Wiels ta nan lider ...

Esnan menospresiá ta esunnan ku no tin skol, esnan sin trabou, ku a ser gañá asina hopi biaha ku nan no tin konfiansa mas den futuro. Esakinan ta laga e miedosonan lastra nan bai ku nan pa motibu di nan historia troumátiko (fatalista). E miedoso ta primintí esun sin skol, esun sin trabou, pan i dibertishon aki na mundu i tambe den shelu ora nan muri, basta nan keda boga pa prohibishon di matrimonio entre homoseksualnan.

Esun menospresiá no ta aseptá nada di e makamba, no ke siña nada di nan,
pasobra nan ta kere ku nan bida lo no drecha “anyway”.

Nan lema ta si tòg bo ta ser engañá, mihó bo kasá kòrta bo orea ku un hòmber pretu i no ku un blanku i riba esei, e miedosonan ta konstruí nan fata morgana (nan ilushon).

  • Nan ta pensa ku dignidat ta mas importante ku nan frishidèr yen di kuminda, ku bo bandera ta mas importante ku bo trabou, ku outonomia (bas riba presupuesto i hustisia) ta mas importante ku bienestar, progreso, protekshon, salubridat di tur hende.
  • Ku matrimonio entre homoseksual lo ta un orkan ku lo hiba nos pa semper den pèrdishon!!!
  • Ku makamba ke bolbe kolonisá nos, pasombra ta nos ta fuente di nan rikesa.

Wiels ta nan lider. Mayoria lo no vota i un par ku bai urna lo vota NÒ. Si nan resultá mayoria dia di referendum benidero, esaki lo ta e fruta amargo di e maneho malísimo di 50 aña di korupshon, nepotismo i oportunismo ku a tene e bobonan, bobo i e pobernan, pober i Kòrsou lo spat for di otro meskos ku komunismo i kapitalismo.

Esnan yen di Speransa


Esnan yen di speransa
Nan no tin lider,
pero Obama ta inspirá nan

Esnan ku speransa ta e obrero, e empleado públiko, e abogado, esnan ku a studia, empresario, esnan rashonal ku ta traha duru, ku tambe ta keda kontentu ku éksitonan chikí. Nan ta realisá ku na Hulanda ku su struktura di poder desentralisá, e poder mas grandi ta serka di e struktura ku ta mas serka di e pueblo. Esaki ta hopi diferente ku e struktura di Fransia, kaminda ta lo kontrario. Ei Paris ta e fuente di tur poder. Ta p’esei nunka no por kompará Guadaloupe ku Boneiru.

Nan a mira i ta komprondé ku apesar di nan miedu, un debe inpagabel di 5.5 mil mion florin, humiashon troumatiko di pasado, tin un lus ku ta bria na horizonte.
Ku mundu ta kambiando. Ku Hulanda no ta un pais kolonial mas, meskos ku Merka no ta e úniko Super-Pais mas.

Nan ta habrí pa mundu, pa influenshanan di afó. Nan no ta kere ku nan sabi tur kos i ku nan kultura, nan Dios, ta E úniko Kultura, E úniko Dios. Nan no tin lider, pero sí nan tin krítika rashonal riba e “Slotverklaring”, por ehèmpel:

  • nan lo a deseá pa St. Maarten por a haña su propio Prokurador General;
  • nan lo a preferá ku a sanea hinter e debe;
  • nan lo a deseá ku Hues lo a haña “constitutionele toetsing” total (e derecho pa kontrolá ku nos leinan i e manera ku ta ehersé nan ta hustu);
  • nan lo a deseá ku nos órganonan di kòntròl den nos demokrasia, manera Prensa, Parlamentu, Kontrolaria general den e leinan nobo lo a bira mas independiente i
  • nan lo a apresiá si Hulanda na un manera mas habrí i dramátiko lo a pidi diskulpa pa loke a sosodé den pasado ku i riba nos isla.


Sin embargo, nan no ta laga nan emoshonnan kondusí nan na ansha i asina laga nan pasado determiná nan futuro.

Nan ta realisá nan mes ku un debe di 5.5 mil mion di florin den e Krísis mundial ku nos ta pasando aden aworakí solamente por tin un futuro di emigrashon. Nan sa ku Coopernan, Cova’s, Wielsnan i Pierrenan, ounke protestando kontra Hulandes na nos skolnan, tabata e proménan pa pone nan yunan riba skolnan Hulandes i/òf skolnan internashonal.

Nan ta kansá di ser bochorná di ta prostituta pasobra nan ta aseptá ku porfin Hulanda ta pagando su debe pa ku e pueblo aki.

Nan ta puntra nan mes si Cooper i su sosionan ta haña ku amanan di kas i kobradónan di ònderstant, ku ta ser mantené pa nan hòmbernan i Estado, tambe ta prostituta.

“They don’t give a damn” si homonan tin òf no tin mag di kasa.

Dignidat

Nan dignidat ta nan trabou, kuido di grandinan, funshonamentu di nan institutonan demokrátiko, nan seguridat, nan bienestar, nan nivel di bida, salú públiko, bibienda popular, enseñansa, prizòn. Nan sa ku e diferensha na kantidat di hende entre Kòrsou i Hulanda nunka lo por nivelá e défisit demokrátiko, pero nan tambe ta mira ku e diferensha aki ta menguando pasó awor Hulandesnan den Karibe, tambe por vota riba un Hulandes Karibense pa parlamentu Europeo.

Nan ta konvensí ku den e espasio di 5 aña ku Hulanda a krea, nan lo por logra entre otro di:
Fortifiká nan órganonan demokrátiko dor di prohibí ku periodista lo aseptá komisariado;
Restringí e kantidat di ámtenar ku por ta riba un lista polítiko;
Duna Kurasoleño ku ta biba den eksterior derecho di voto;
Hasi Kontrolaria General mas independiente;
Engrandesé nan dignidat i outonomia dor di bira ménos dependiente di bankonan i otro institutonan finansiero.

Nan ta vota SI. Mi ta uno di nan. Abo tambe.

Si bin sosodé ku nan ta mayoria den e referendum benidero, e ora ei nos instinto di sobrebibensia a salba nos atrobe.

Stanley Brown, Mart 09